Câu 2: Phân tích mối quan hệ của Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao với thế giới nhân vật trong truyện?
A.Đặt vấn đề
- Nam Cao là một trong những nhà văn hiện thực xuất sắc nhất 1930 đến 1945 các tác phẩm của ông tái hiện chân thực và sâu sắc những số phận cá nhân. Những nạn nhân của xã hội nhiều rối ren mà chủ yếu là tầng lớp trí thức và nhân dân nghèo. Chí Phèo là một tác phẩm tiêu biểu của ông cũng có thể coi đây là một kiệt tác trong văn hóa hiện thực phê phán Việt Nam. Truyện ngắn Chí Phèo xoay quanh cuộc đời bi kịch của một đứa trẻ bị bỏ rơi trong một làng quê nghèo trước cách mạng khắc họa cuộc đời đầy đau khổ của Chí Phèo với mọi người xung quanh trong mối quan hệ đầy phức tạp ấy khiến người đọc càng hiểu rõ hơn về giá trị nội dung tư tưởng của tác phẩm
B.Giải quyết vấn đề
- Khái quát chung
- Chí Phèo là nhân vật trọng tâm (Chí Phèo là nhân vật chính của tác phẩm) là linh hồn của tác phẩm đã góp phần chính trong việc thể hiện chủ ý của tác phẩm này
- Để Thể hiện rõ về tính chất nhân vật nhà văn đã khắc họa nhân vật Chí Phèo trong mối quan hệ giữa thế giới các nhân vật trong truyện. Chí Phèo được đặt trong mối quan hệ với nhiều nhân vật. Nhà văn đã khắc họa mối quan hệ này của nhân vật để chỉ rõ có những nhân vật ảnh hưởng rất lớn đối với cuộc đời Chí Phèo. Trong mối quan hệ nào Chí Phèo cũng bị chừa ra thành một cá thể cô độc tâm hồn anh ta là một thế giới cô đơn đầy bi kịch
- Phân tích
- Chí Phèo mối quan hệ với người đã sinh ra mình: Chí Phèo là một sản phẩm ngoài mong muốn là một sinh linh bị bỏ rơi có rất nhiều ngôn ngữ để người ta từ chối giọt máu mà mình sinh ra. Nhưng có một điều chắc chắn là đứa trẻ ấy sẽ phải lớn lên trong sự cô độc không tình thương không bàn tay chăm sóc của những người ruột thịt
- Chí Phèo trong mối quan hệ với những người đã nuôi Chí. Chí đã được anh thả ống lươn nhặt về trao tay cho bà góa mù Bà góa mù lại bán Chí cho vợ chồng bác phó cối không con. Điều này chứng tỏ người ta nhặt được chí và tùy cơ xử lý Chí.
- Có lẽ quãng đời hạnh phúc nhất là khi Chí ở nhà Vợ chồng bác phó. Khi vợ chồng bác phó cối chết Chí bơ vơ rồi đi làm thuê làm mướn cho tất cả mọi người trong làng để kiếm sống đến khi 20 tuổi Chí đến làm canh điền cho nhà Bá Kiến
- Bác Kiến và gia đình hắn đã bóc lột sức lao động tuổi xuân và chà đạp lên lòng tự trọng khát vọng sống lương thiện của con người mới 20 tuổi ấy. Cũng chính vì lý do này Chí đã mất đi tự do mất đi cuộc đời lương thiện mà Chí phải vào tù
- Chí Phèo với người dân làng Vũ Đại: Chí Phèo là một con người hiền lành đáng thương nhưng sau khi đi ở tù về Chí Phèo trở thành kẻ tha hóa lưu manh hóa -> con quỷ dữ của Làng Vũ Đại. Những người dân hiền lành coi Chí là một nỗi sợ hãi bởi chính Chí đã nhận ra hắn đã đạp đổ bao cảnh nhà yên vui, phá tan bao nhiêu hạnh phúc làm chảy máu và nước mắt của con người. Vì vậy tất cả dân làng đều sợ hãi và tránh mặt hắn. Chí cô đơn ngay trên chính quê hương mình vì bị dân làng sợ hãi tránh mặt nên trí rất thèm giao tiếp và không ai chịu giao tiếp thì hắn chửi, cứ rượu xong là hắn chửi… chửi tất cả
- Chí Phèo với Bá Kiến: Đây là mối quan hệ để Nam Cao liên tiếp thể hiện bi kịch bị tha hóa và gián tiếp thể hiện bi kịch từ chối quyền làm người của Chí Phèo trong tác phẩm của Nam Cao. Miêu tả 3 lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến và lần nào hắn cũng mang theo hung khí. Lần một là cái vỏ chai thủy tinh, lần 2 là con dao nhỏ nhưng sắc, lần 3 hắn xách một con dao. Lần nào cũng vậy Chí Phèo đều gặp và đối thoại với chính chủ nhà đều bằng lời nói ngọt nhạt khôn khéo. Bá Kiến ung dung khiến Chí Phèo phải ra về
=> Qua đó ta nhận thấy sự hiện diện của Bá Kiến chính là nguyên nhân sâu xa liên tiếp dẫn Chí Phèo đến với bi kịch đau thương nhất của cuộc đời mình là bị cự tuyệt quyền làm người. Xét về mặt logic hiện thực Bá Kiến là một yếu tố không thể thiếu để tô đậm tính cách điển hình của Chí Phèo
- Chí Phèo trong mối quan hệ của Thị Nở: Đây là mối quan hệ liên tiếp thể hiện phần nhân tính bị chìm khuất cũng như bi kịch từ chối quyền làm người.
- Sự xuất hiện của Thị Nở có vai trò khá quan trọng trong việc thể hiện số phận tính chất của Chí Phèo một tính cách không đơn giản không thuần nhất và cũng giúp Nam Cao khắc họa nổi bật những khám phá bất ngờ của ông trong nội dung nhân vật về tính cách về số phận
- Một mặt dưới con mắt của người dân làng Vũ Đại. Thị Nở nghèo xấu dở hơi dòng dõi nhà có mả hủi
- Mặt khác với Chí Phèo Thị Nở lại là người khơi gợi thức dậy khát vọng hạnh phúc trong Chí. Chỉ khi gặp Thị Nở Chí Phèo mới hay rằng bát cháo hành ăn rất ngon hoặc “đàn bà không có men như rượu nhưng cũng làm cho người ta say” Đó là hương vị quyến rũ của hạnh phúc của tình yêu. Có thể nói Thị Nở đã giúp Chí Phèo tìm lại được chính mình và thức tỉnh được nhân tính trong Chí
- Đối thoại Chí Phèo - Thị Nở: Trong truyện ta thấy hội thoại giữa Chí Phèo và Thị Nở là hội thoại đơn vì Thị Nở không trả lời và chỉ biểu hiện bằng nét mặt. Chỉ có lời của Chí Phèo điều đó báo hiệu một mối quan hệ sẽ không được bền lâu như một cái gì tốt đẹp nằm ngoài sức với Chí ngay trong tính cách Chí cũng là cô đơn. Thị Nở là là niềm đau của Chí Phèo. Vốn nghèo xấu dở hơi nhưng Chí Phèo vẫn không được xứng đôi với Thị Nở và Chí chỉ cần lấy được Thị Nở là có thể trở về làm người lương thiện nhưng trí không làm được điều đó. Điều này có tác dụng tô đậm thêm cái bi đát hẩm hiu trong số phận của nhân vật Chí Phèo
- Chí Phèo với vợ Bá Kiến Kiến (Bà Ba): Bà vợ chỉ lợi dụng sức trai trẻ của Chí Phèo.
- Chí Phèo với chính bản thân mình: Chí giật mình khi tỉnh rượu Chí nhận ra mình đã từng có một quá khứ đẹp. Chí đã ý thức được sự đối lập giữa quá khứ và hiện tại, quá khứ đẹp với ước mơ bình dị nhỏ bé là có một gia đình hạnh phúc. Nhưng hiện tại thì đen tối cô độc và đầy tội ác. Đặc biệt đỉnh cao của bi kịch trong Chí là muốn làm người lương thiện mà không thể được, cuối cùng Chí Phèo phải giết chết Bá Kiến rồi tự tử đẩy bi kịch ấy lên tới đỉnh cao nhất cần giải quyết nhưng hướng giải quyết manh động tiêu cực
- Đánh giá
- Nhà Văn đặt nhân vật Chí Phèo trong mối quan hệ với thế giới các nhân vật trong truyện và trong từng mối quan hệ ấy số phận tính cách của Chí Phèo được bộc lộ rõ nét. Truyện ngắn Chí Phèo với một tác phẩm với nhiều chủ đề sâu sắc nỗi cô đơn bất hạnh của nhân vật Chí Phèo chính là một trong những chủ đề chính để làm nên giá trị của tác phẩm
C. Kết thúc vấn đề
- Khi tìm hiểu mối quan hệ của nhân vật Chí Phèo với thế giới nhân vật trong truyện khiến ta càng hiểu rõ hơn Nam Cao là nhà văn có tấm lòng nhân đạo sâu sắc và cũng rất tài năng trong việc miêu tả nhân vật miêu tả tâm lý con người
