MỞ ĐẦU
Thi pháp học là bộ môn khoa học nghiên cứu về hình thức nghệ thuật bên trong của tác phẩm văn học. Đó là không gian nghệ thuật, thời gian nghệ thuật, cốt truyện, con người,…Việc nghiên cứu ứng dụng thi pháp học là rất cần thiết khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu một tác phẩm văn học. Hay nói cách khác, nhờ việc vận dụng lí thuyết thi pháp học, giáo viên, học sinh sẽ thấy rõ đặc trưng của mỗi thể loại cũng như giai đoạn văn học.
Truyện khoa học viễn tưởng là loại tác phẩm viết về thế giới tương lai dựa trên sự phát triển của khoa học dự đoán, thường có tính chất li kì. Truyện khoa học viễn tưởng sử dụng cách viết lo-gic nhằm triển khai ý tưởng về viễn cảnh hay công nghệ tương lai. Vì có nền tảng là các nguyên lí khoa học mới của thời hiện tại nên có những giả tưởng truyện khoa học viễn tưởng trở thành sự thật. Truyện khoa học viễn tưởng lần đầu tiên được đưa vào giảng dạy tại chương trình giáo dục phổ thông mới có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát huy phẩm chất, năng lực của học sinh. Đó là sự ước mơ, khát vọng về một tương lai tốt đẹp. Vì thế, việc nghiên cứu, ứng dụng lí thuyết về thi pháp học có vai trò quan trọng trong việc thấy rõ những đặc trưng của thể loại truyện khoa học viễn tưởng mà ở đây chủ yếu là nhân vật.
NỘI DUNG
Cơ sở lí thuyết về quan niệm về nghệ thuật con người trong thi pháp học.
Quan niệm về nghệ thuật con người là cách nhà văn thể hiện trong tác phẩm thông qua hệ thống nghệ thuật, yếu tố từ ngữ . Thông qua cách nghĩ, cách cắt nghĩa , đó là quan niệm thể hiện trong từng tác phẩm. Quan niệm ấy bao giờ cũng gắn liền với cách cảm thụ và biểu hiện chủ quan, sáng tạo của chủ thể, ngay cả khi miêu tả con người giống hay không giống so với đối tượng. Biểu hiện về quan niệm nghệ thuật con người trong tác phẩm văn học thường được thể hiện ở các yếu tố lặp đi, lặp lại. Đó là cách đặt tên nhân vật, cách miêu tả ngoại hình nhân vật, cách miêu tả hành động, cách miêu tả ngôn ngữ, cách miêu tả nội tâm nhân vật.
Đề tài của truyện khoa học viễn tưởng thường là cuộc thám hiểm vũ trụ, du hành xuyên thời gian, những cuộc kết nối sự sống ngoài Trái Đất như : hành tinh, đại dương, ….Tất cả những hoạt động ấy được thực hiện trên cở sở những phát kiến khoa học trong tương lai. Vì thế, nhân vật chính trong truyện khoa học viễn tưởng thường có thể là giả tưởng, thường có sức mạnh thể chất phi thường, có cấu tạo hoặc tài năng kì lạ, có trí thông minh kiệt xuất để tạo ra những phát minh.
Đọc tiếp: Vận dụng thi pháp học vào dạy học văn bản Cuộc chám trán trên đại dương phần 2
