Thi pháp nhân vật trong Dạ khúc năm câu chuyện về âm nhạc và đêm buông phần 4

Thủ pháp xây dựng nhân vật

Bạch hóa nhân vật

Mặc dù những câu chuyện của Kazuo Ishiguro được phủ lên một không khí mơ hồ dưới sự dẫn dắt của người kể chuyện bất khả tín, nhưng theo chiều dài thiên truyện, góc khuất của nhân vật được phơi mở đến tận cùng. Lớp vỏ ban đầu phủ ra ngoài nhân vật, do nhân vật tạo ra hoặc do người kể chuyện khoác lên sẽ được khai mở và một hình dung khác về nhân vật sẽ hiện ra trong ánh sáng mới. Người đọc nhìn thấu nhân vật hơn, một số điều khó hiểu ban đầu sẽ được lí giải thấu đáo, trong một nhận thức gần như mặc khải. Chúng tôi tạm đề xuất gọi quá trình đó là sự bạch hóa nhân vật. Kĩ thuật này được Ishiguro sử dụng ở cả năm truyện ngắn trong tập truyện này như một phương thức khắc họa nhân vật. Điều đó được thể hiện cụ thể hơn trong quá trình di chuyển điểm nhìn, từ điểm nhìn người kể chuyện sang điểm nhìn nhân vật. Chân dung người chồng yêu vợ nồng nàn (trong Người hát tình ca), sẵn sàng dầm mình trong cái lạnh giá của Venice trên những chiếc gondola để hát tình ca cho vợ nghe ngoài cửa sổ, hóa ra chỉ là cái vỏ ngoài thi vị hóa những tính toán thực dụng về cuộc li hôn để tìm kiếm cơ hội mới cho cả hai người, như Tony Gardner đã bộc bạch với nhân vật tôi. Lớp vỏ người chị quan tâm đến em trai của Maggie (trong Khu đồi Malvern), sẵn lòng trợ giúp em trong giai đoạn khó khăn của sự nghiệp cũng nhanh chóng bị lột đi để người đọc nhận thấy sự vị kỉ, tính toán sử dụng em như một người giúp việc không công. Gương mặt dễ mến của Miss Eloise (trong Nghệ sĩ cello) khi sẵn sàng trở thành người hướng đạo cho Tibor cũng tan đi nhanh chóng, để hình ảnh ái kỉ và đầy ảo tưởng hiện ra theo những lời tự thú của bà… Các nhân vật còn lại, cả chính và phụ đều được tác giả bạch hóa, như cách đưa một giấc mơ ra ngoài ánh sáng chói chang của mặt trời. Quá trình phơi sáng đó đã diễn đạt hết cái vô vọng của việc níu giữ sự lãng mạn và những giá trị tinh thần, để cất lên lời kêu cứu vô thanh của những giá trị tinh thần đang bị giáng cấp.