Tóm tắt
Quan niệm nghệ thuật về con người là hướng tiếp cận và khám phá những giá trị bề sâu trong một tác phẩm mà nhà văn muốn truyền đạt. Trong tiểu thuyết “Miền thơ ấu”, thông quan xây dựng hình tượng nhât vật cô Gái, nhà văn Vũ Thư Hiên cho thấy quan niệm về con người của ông đó là con người mang vẻ bề ngoài xấu xa, đáng ghét nhưng ẩn chứa bên trong là một tâm hồn đẹp đẽ và lương thiện.
Từ khóa: quan niệm nghệ thuật, con người xấu xa, con người lương thiện.
Mở đầu
Quan niệm nghệ thuật là yếu tố đặc biệt quan trọng chi phối đến quá trình sáng tác của nhà văn. Việc nghiên cứu quan niệm nghệ thuật về con người là cách khám phá những thông điệp mà nhà văn gửi gắm qua tác phẩm của mình. Trong bài viết này, tôi xin đi vào tìm hiểu quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn Vũ Thư Hiên trong tiểu thuyết “Miền thơ ấu”. Việc nghiên cứu này có thể xem như một góc nhìn mới về con người trong sáng tác của Vũ Thư Hiên.
Nội dung
Khái quát quan niệm nghệ thuật về con người
Quan niệm nghệ thuật về con người được hiểu cách cắt nghĩa, cách lí giải, cách cảm nhận về con người của nhà văn nhưng được thể hiện trong tác phẩm văn học thông qua hệ thống các phương tiện nghệ thuật.a
Đối tượng trung tâm của văn học là con người, dù tác phẩm đó có trực tiếp viết về con người hay không, hay chỉ viết về đồ vật, con vật, cây cối,… thì ẩn sau nó vẫn có hình bóng của con người. Câu chuyện nhà văn viết là câu chuyện về cõi nhân sinh.
Mỗi thời đại, mỗi nhà văn khác nhau, lại có những quan niệm khác nhau về con người. Dù số lượng nhân vật có phong phú đến đâu thì đều chịu sự chi phối chung về quan niệm con người của nhà văn. Bản thân mỗi nhà văn quan niệm nghệ thuật về con người cũng có sự thay đổi qua các thời kì. Vì vậy, muốn tìm hiểu quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn nào thì ta phải đi vào khám phá, khảo sát tác phẩm của nhà văn đó.
Việc tìm hiểu quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn có vai trò rất quan trọng. Thứ nhất, nó làm nổi bật tính chủ thể, vai trò chủ thể của nhà văn trong việc miêu tả nhân vật. Thứ hai, nó là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá tính nhân văn của một nền văn học. Thứ ba, nó cũng là tiêu chí để đánh giá sự đổi mới của một nền văn học, một giai đoạn văn học. Cuối cùng, việc tìm hiểu quan niệm nghệ thuật về con người sẽ đánh giá được sự đóng góp của nhà văn, đồng thời khẳng định vị trí, vai trò và tài năng của nhà văn trong nền văn học đó.
Quan niệm nghệ thuật về con người được thể hiện trong toàn bộ tác phẩm, nhưng tập trung nhiều nhất là việc miêu tả nhân vật. Nói cách khác, nhân vật chính là phương tiện để thể hiện quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn. Trong bài viết này, tôi xin đi vào tìm hiểu quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn Vũ Thư Hiên trong tác phẩm “Miền thơ ấu” thông qua nhân vật “cô Gái”.
Đọc tiếp: Quan niệm nghệ thuật về con người trong Miền thơ ấu phần 2