Không – thời gian huyền ảo của kí ức không chỉ đưa con người đến thế giới mộng mơ, mà còn chèo lái con người chạm đến cái khác lạ, cái không quen. Thế giới thực tại lặp đi lặp lại đến mức cái “không báo trước” (bất ngờ) lại nằm trong địa hạt của cái “mỗi ngày” (không bất ngờ), những vị khách hằng ngày đến trò chuyện với Kasumi có thể đem đến nhiều thứ không nhàm chán hay giống nhau, nhưng không có nghĩa là những câu chuyện có sức “công phá” vào nếp sống, nếp suy nghĩ đã trở thành thói quen của tiểu thuyết gia – người coi sự mới mẻ, sáng tạo như điều kiện sống còn của hoạt động nghệ thuật. Chỉ đến khi kí ức huyền ảo được Murano mang đến, nó mới làm thực tại phải động cựa và đổi khác đi bằng cái lạ, cái khó truy nguyên bằng lí tính. Nếu thời gian 30 năm về trước và không gian thị trấn Yumiura vẫn hiện hữu rõ ràng trong tâm trí của Kasumi, nó sẽ đơn thuần thuộc về lãnh thổ của quá khứ, kỉ niệm, sự kiện đã qua, không khơi gợi trí tò mò, nỗi mộng mơ. Cái huyền ảo đến từ sự không thể lí giải, khó nắm bắt đã mang đến không – thời gian lí tính của thực tại một khối sương mù dày đặc mà xuyên qua nó, con người có thể nhìn thấy bất cứ điều gì mình muốn, chạm đến bất cứ khả khả thể nào. Đó là lí do vì sao, không – thời gian quá khứ không phải là cái quen đã có sẵn ở đó từ lâu, mà thuộc về phạm trù cái lạ chứa đựng khả năng và những phán đoán của Kasumi.
Song, chúng không chỉ có ý nghĩa với riêng những người không nằm lòng kí ức như Kasumi hay ba vị khách còn lại, không – thời gian kí ức còn là niềm an ủi, điểm nương tựa cho chủ nhân của nó – Murano: “Nhớ lại kỉ niệm xưa, sao mà vui quá”. Dĩ vãng về 7 tháng ở thị trấn Yumiura là miền thần tiên dịu êm, giống như niềm xúc động khi nghĩ đến tấm lòng của người trông cây hoa trà mỏng manh ngay chỗ rửa tay đông người qua lại, đã là niềm ủi an cho những khoảnh khắc gian nan, vất vả, cô độc của người phụ nữ. Lời tự nhủ “Chứ riêng em thì suốt đời, lúc nào em cũng thương cái thị trấn Yumiura”; “con người dù đang ở trong hoàn cảnh nào, bao giờ cũng thấy dĩ vàng là thần tiên” của người phụ nữ là sự khẳng định chắc chắn sức mạnh của quá khứ huyền ảo trong mọi khoảnh khắc cuộc đời bà. Đó là lí do bà có thể lật lại từng dấu chấm, dấu phẩy, từng trang của không – thời gian kí ức. Đó cũng có thể là lí do, bà có thể đã mường tượng ra và tô đắp thêm cho những mảng kí ức đã mai một, làm nó xinh đẹp và thơ mộng hơn, để can đảm tìm về người tri kỉ sau 30 năm, để làm nó sống lại như chính thực tại đang diễn ra. Kí ức với không – thời gian rộng mở, trải ra miên viễn của mình đã là cứu cánh cho người phụ nữ đáng thương, để giờ đây bà mang thứ “thần tiên” ấy đến san sẻ với Kasumi.
Sau cuộc trò chuyện đầy mơ hồ và hoài nghi, nhưng không kém phần cuốn hút với vị khách, nhà tiểu thuyết và ba vị khách có lẽ đã bị không – thời gian kí ức ám ảnh, và hiển nhiên, cũng cuốn hút, đến mức “hiệp lực” để tìm ra thị trấn Yumiura trong tấm danh bạ các tỉnh thành. Đến đây, cái huyền ảo của không – thời gian kí ức một lần nữa được tô đậm khi thật bất ngờ, không có vùng đất nào tên là Yumiura, kí ức của Kasumi cũng nhắc ông rằng chẳng có cuộc viếng thăm nào đến đảo Kyuushuu, nữa là thị trấn thuộc đảo này. Hơn thế nữa, thứ đã làm ông có cảm xúc êm ái mộng mơ trước đó là chuyến viếng thăm của hai quý thầy Kida và Akiyama 30 năm về trước không hề có mặt ông, chỉ là sự kiện ông được nghe kể lại khi đến Nagasaki. Rõ ràng, bằng chứng trong thực tại khẳng định tính không xác thực, thậm chí là phi lí. Đó là lí do vì sao ba người khách (những người thuộc về thực tại và ít liên quan đến kí ức huyền ảo hơn cả) lại “phá lên cười”, “nghĩ có thể bà ta đã tưởng tượng ra câu chuyện hay tự đánh lừa mình”, “họ đoán chắc bà này không phải là người tỉnh táo”. Cái thực tại vẫn ở đó, bất biến và tỉnh táo, dùng lí tính để phán đoán và lí giải được tất cả. Nhưng với Kasumi, thứ kí ức đó một khi đã tìm đến, sẽ mãi mãi thay đổi tâm hồn của ông. Dù không lí giải được, dù tự nhận thức được “mình cũng bất bình thường không kém chi người đàn bà”, Kasumi vẫn nảy nở trong lòng mình niềm tin chân thành về sức mạnh của sự lưu giữ kí ức. Đó có thể là phương thuốc trấn an và cứu cánh cho dòng chảy khắc nghiệt của thời gian thực tại; là thứ níu giữ tên và tâm hồn ông lại với cuộc đời ngay cả khi sinh mệnh ông không còn nữa. Sự huyền ảo đồng nghĩa với thế giới của vô vàn những khả thể, những hi vọng dẫu là hão huyền nhất, để con người có niềm tin vào cuộc đời, khi biết rằng chính những kí ức dù có thể không vẹn nguyên như quá khứ đã chắp cánh cho chúng ta đến hiện tại, và đến cả tương lai. Thực tại có thể lại biến thành một kí ức, những điều không thực cũng có thể biến thành kí ức. Miễn là con người còn niềm tin, kí ức huyền ảo sẽ là miền “thần tiên” diệu kì trấn an và xoa dịu những điều khó chịu, nhàn nhạt, quen thuộc, nhàm chán, hay những giây phút khổ đau, tuyệt vọng trong đời.
Đọc tiếp: Không gian và thời gian trong Thị trấn Yumiura phần 7
