Tóm tắt:
Bài viết bàn luận về những biểu hiện không gian nghệ thuật trong tản văn văn học Việt Nam giai đoạn sau 1975 nói chung và đặc điểm không gian nghệ thuật trong tản văn Nguyễn Ngọc Tư nói riêng. Đó là không gian để những nhà văn khai thác, bộc bạch những trải nghiệm, cá tính của bản thân, phô bày tất cả những đổi thay thời đại. Từ việc nghiên cứu về những đặc điểm không gian nghệ thuật trong tản văn Nguyễn Ngọc Tư, vận dụng vào thiết kế bài dạy dạy học đọc hiểu các tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018 với hai tác phẩm “Trở gió” (Ngữ văn 7 – Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống) và “Mùa phơi sân trước” (Ngữ văn 7 – Bộ sách Chân trời sáng tạo).
Từ khoá: tản văn, Nguyễn Ngọc Tư, thế sự, đời tư, thiên nhiên Nam Bộ, Trở gió, Mùa phơi sân trước.
Mở đầu
Nguyễn Ngọc Tư là một nữ nhà văn mộc mạc, bình dị sinh ra từ mảnh đất thôn quê Nam Bộ đầy nắng và gió. Các sáng tác của chị đã lôi cuốn biết bao nhiêu thế hệ độc giả qua lối kể chuyện dung dị, dân dã, đậm màu sắc phương Nam. Trong đó, không gian nghệ thuật trong tản văn của Nguyễn Ngọc Tư một mặt thể hiện chất đời thường, miền quê dân dã qua những trang viết thấm đẫm tình cảm của những con người Nam Bộ chân chất, hồn hậu, mặt khác thể hiện những suy tư, trăn trở của chị về sự đổi thay của mảnh đất máu thịt này.
Nếu như trước đây, Nguyễn Ngọc Tư có hơi chút “bảo thủ” khi chỉ khai thác cảnh vật, thiên nhiên quê hương mình với cái lí do “cái cảm giác mình chỉ chạm tới lớp áo ngoài của miền đất này khiến tôi nghĩ mình sẽ ở lại lâu hơn” thì càng ở những tác phẩm về sau, không gian nghệ thuật tạo cảm hứng cho nhà văn dường như đã rộng và xa hơn, thậm chí có chút “thành thị”. Thời đại mà chị đang sinh sống thật hiện đại nhưng lại gấp gáp và xô bồ, khiến nhiều lúc tưởng chừng trở nên ngột ngạt, mờ ảo, mịt mù, bó hẹp. Tất cả gói gọn trong một chữ “buồn”, nỗi buồn ấy phảng phất trong không gian như một dấu hiệu để mở ra những suy tư về con người, cuộc đời và về kiếp nhân sinh.
Chính vì những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật, tản văn Nguyễn Ngọc Tư đã được đưa vào giảng dạy trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở nhiều bộ sách. Trong đó, nhất thiết phải tìm hiểu về không gian nghệ thuật trong các tác phẩm này để thấy được những đặc sắc trong không gian nghệ thuật trong tản văn văn học Việt Nam giai đoạn sau 1975 và giá trị của tản văn Nguyễn Ngọc Tư nói riêng.
Đọc tiếp: Không gian nghệ thuật trong tản văn Nguyễn Ngọc Tư phần 2
