MỞ ĐẦU:
Mỗi tác phẩm văn học, dù là tác phẩm cho người lớn hay cho thiếu nhi đều ẩn chứa những giá trị nhân sinh nhất định. Tác phẩm “Không gia đình” của Hector Malot cũng là một tác phẩm như vậy. Có thể nói, nếu tác phẩm này không được viết dưới thể loại tiểu thuyết, ta khó có thể hình dung được hết những ý nghĩa và thông điệp mà tác phẩm mang lại, và của nhà văn muốn định hướng cho người đọc. Bởi vậy, đọc “Không gia đình” của Hector Malot dưới góc độ thi pháp thể loại, theo tôi nghĩ, đây là một việc làm cần thiết khi tiếp cận tác phẩm.
Cha đẻ của tác phẩm này, tức Hector Malot, đã cho “đứa con tinh thần” của mình ra đời từ cách đây hơn trăm năm. Có thể nói, ông không chỉ là nhà văn chuyên viết tiểu thuyết nổi tiếng nước Pháp, mà sức ảnh hưởng và những giá trị nhân văn ông đã truyền tải trong suốt cuộc đời mình với trên bảy mươi tác phẩm còn lan ra cả thế giới. Ông đã ra đi nhưng những giá trị ấy vẫn luôn còn mãi, bất hủ với thời gian.
Tiểu thuyết “Không gia đình” được xuất bản lần đầu năm 1878. Tác phẩm đã được nhận Giải thưởng của Viện Hàn lâm Văn Học Pháp. Đã có nhiều nước trên thế giới dịch lại tác phẩm và xuất bản nhiều lần. Kể từ lúc ra đời cho đến nay, tác phẩm luôn nhận được sự ủng hộ và yêu mến từ các độc giả, đa phần là độc giả nhí. Vì sức ảnh hưởng quá mãnh liệt mà nó cũng đã được chuyển thể nhiều lần thành phim ảnh và truyền hình.
NỘI DUNG CỐT TRUYỆN:
Tác phẩm kể về chú bé Rê-mi bị bỏ rơi từ khi còn rất nhỏ. Cậu được gia đình nhà Bác-bơ-ranh nhận nuôi. Sau một vụ tai nạn lao động và trở về nhà trong tình trạng tàn phế, ông Giê-rôm Bác-bơ-ranh, cha nuôi của Rê-mi sinh hám lợi. Ông đã bán cậu bé cho cụ Vi-ta-li, một chủ gánh xiếc chó rong. Từ đó, Rê-mi phải đi theo gánh xiếc của cụ Vi-ta-li. Và cũng chính từ đó, hành trình của chú bé bắt đầu. Hai người đã đi khắp đất Anh và Pháp để trình diễn xiếc kiếm sống. Đến Anh, vì một sự cố nhỏ ở chỗ chợ nơi họ biểu diễn mà cụ Vi-ta-li bị tù hai tháng liền. Tại đây, Rê-mi đã gặp được bà Mi-li-gơn và chú bé Ac-tơ. Chính hai người này lại có mối quan hệ ruột thịt với Rê-mi mà mãi sau này em mới biết được. Em đã lớn lên với tuổi thơ đầy gian truân, vất vả trước khi tìm được gia đình thật của mình. Trên cuộc hành trình đó, em đã đi nhiều nơi và gặp gỡ với đủ mọi hạng người. Có người tốt, có người xấu, có nơi tràn đầy tình yêu thương, lại có nơi chỉ toàn lừa lọc, dối trá. Có những khi em được nuôi nấng, chở che, nhưng cũng có khi em bị hắt hủi. Ở giữa chặng đường, dù phải chịu đau đớn vì sự ra đi của cụ Vi-ta-li trong đêm bão tuyết, phải tự lập để lo cho mình và lo cho cả đoàn xiếc, nhưng em lại gặp được người bạn tốt là Mat-chi-a, một tài năng âm nhạc nở rộ sớm cùng lòng nhiệt huyết hết mình vì tình bạn và chú chó thông minh Capi đồng hành suốt lộ trình dài. Rê-mi vẫn luôn sống như những gì mà cụ Vi-ta-li trước đây đã dạy: trung thực, dũng cảm, nhân hậu, sự ngay thẳng, tự trọng, tình yêu lao động, tự đi lên bằng đôi chân của mình, không xin xỏ ai, lễ phép, biết nhớ ơn nghĩa và luôn luôn muốn làm người có ích. Và cuối cùng, vượt qua bao khó khăn, cuối cùng, em đã được đoàn tụ với gia đình thật sự của mình.
Đọc tiếp: Không gia đình của Hector Malot dưới góc độ thi pháp thể loại phần 2
