- Phía sau nghi can X - cuốn tiểu thuyết trinh thám không phải để trinh thám.
Phía sau nghi can X cuốn tiểu thuyết nổi tiếng giúp tác giả Higashino Keigo nhận được giải Naoki lần thứ 134. Cuốn tiểu thuyết đã được dựng thành phim vào năm 2008, gây được tiếng vang rất lớn tại Nhật Bản và các nước khác như Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc. Trước khi mở trang đầu tiên của cuốn tiểu thuyết, có lẽ ta cần có sự chuẩn bị sẵn để không bị đánh lừa bằng nhịp điệu chậm rãi, sự vắng bóng những pha hành động gay cấn, hay tình huống kịch tính mà cho rằng nó nhàm chán hay kém hấp dẫn. Và nếu người đọc vẫn đi tìm một cuốn tiểu thuyết trinh thám với mô típ thường thấy là tạo lập vụ án rồi phá án, tình tiết chủ yếu xoay quanh thủ phạm - nạn nhân - thám tử, nhịp điệu dồn dập bí ẩn, cái kết rõ ràng đầy đủ thỏa mãn sự tò mò, cảm giác hả hê khi hung thủ được tìm ra thì Phía sau nghi can X không phải là lựa chọn hàng đầu. Tuy nhiên nếu như ta muốn đến với một tác phẩm trinh thám theo lối mới, nói như giáo sư Lê Huy Bắc thì đây là một cuốn tiểu thuyết theo mô típ giả trinh thám, khi đích đến của nó không nhằm để phá án mà là khám phá thế giới nội tâm bí ẩn và phức tạp không kém những vụ án hóc búa bên trong con người, đồng thời qua đó thể nghiệm được bi kịch cô đơn phổ biến của con người trong thế giới hiện đại thì đây chắc chắn là một tác phẩm đầy hứa hẹn.
Phía sau nghi can X kể về những con người bình thường trong xã hội Nhật Bản hiện đại. Họ bị cuốn vào một vụ án mạng bất đắc dĩ. Trong đó, Ishigami là nhân vật then chốt của vụ án ấy, mặc dù gần như trong toàn bộ diễn biến truyện, cảnh sát hoàn toàn không nhận ra điều đó. Vào một lần tình cờ, anh đã vô tình phát hiện ra vụ án về cái chết của Togashi - chồng cũ của Yasuko. Với tình yêu dành cho cô, anh đã quyết định ra tay giúp Yasuko và con gái của cô thu dọn xác Togashi. Không chỉ vậy, bằng bộ óc thiên tài, Ishigami đã vạch ra một kế hoạch hoàn hảo để mẹ con Yasuko có đầy đủ bằng chứng ngoại phạm đối phó với việc điều tra của cảnh sát. Dù kế hoạch bị bại lộ trước người bạn cũ là thiên tài vật lí Yugawa, nhưng Ishigami vẫn còn con át chủ bài để giành chiến thắng trên đường đua cân não. Thế nhưng cuối cùng sự thật vẫn bị phơi bày, và nó không đem lại hạnh phúc cho bất cứ ai.
Keigo đã xây dựng Ishigami không chỉ với vai trò là đồng phạm của vụ án, mà ngược lại vụ án chỉ là yếu tố phụ để qua đó, những cánh cửa bí ẩn trong tâm hồn của anh dần dần được hé mở, bộc lộ một bản thể cô đơn đến tột cùng.
Đọc tiếp: Hình tượng nhân vật cô đơn trong Phía sau nghi can X phần 3