Một số nét đặc sắc về ngôn từ nghệ thuật trong tác phẩm “Ông già và biển cả” của nhà văn Hemingway là một bộ phận rất quan trọng và ý nghĩa, được cấu thành bởi các nhân vật, tình huống truyện trong tác phẩm văn học. Thông qua hệ thống ngôn từ chọn lọc của nhà văn phần nào bộc lộ rõ các nét tính cách, nội dung tư tưởng, tình cảm của các nhân vật. Vì vậy, cần phải đề cao cả giá trị nội dung và nghệ thuật trong tác phẩm. Nếu thiếu một trong hai yếu tố đó thì tác phẩm không có giá trị.
Từ khóa: Ông già và biển cả; Hemingway; Santiago.
Trong những năm qua, nền văn học châu Mỹ tuy ra đời muộn nhưng thành tựu mà nó đạt được đã khiến toàn nhân loại phải kinh ngạc và thán phục. Cùng với những biến cố trong lịch sử xã hội, là sự đổi thay trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật. Tất cả đã tạo nên một diện mạo, nền văn học mới, trẻ trung, sôi động, giàu nhịp điệu, đa phong cách trong nghệ thuật. Bởi vậy, để tìm hiểu một số nét đặc sắc về ngôn từ nghệ thuật trong tác phẩm “Ông già và biển cả” của Hemingway giúp chúng ta có cái nhìn tổng quát về một nền văn học còn khá mới mẻ với độc giả Việt Nam, đồng thời đánh giá được vị trí, vai trò của văn học Mỹ trong kho tàng văn học thế giới.
Thứ nhất, Hemingway là một nghệ sĩ tài hoa với phong cách viết độc đáo, tinh tế không giống ai
Hemingway là một nhà văn nổi tiếng ở Mỹ. Ông có công rất lớn trong việc thay đổi cách nhìn, cách nghĩ, tư duy sáng tạo trong văn học nghệ thuật đặc biệt ở mảng văn xuôi thế kỉ XX. Mặt khác, Hemingway là một trong số ít nhà văn nước ngoài được đầu tư dịch thuật ở Việt Nam, cho nên thị hiếu thẩm mỹ của người Việt Nam cũng có sự thay đổi khi đánh giá và nhìn nhận về nền văn hoá Hoa Kỳ.
Tại Việt Nam số lần dịch thuật tác phẩm “Ông già và biển cả” đã lên tới con số sáu, điều đó chứng tỏ được sự quan tâm đặc biệt của các tác giả, nhà nghiên cứu, dịch thuật. Tìm hiểu về Hemingway giúp chúng ta hiểu sâu sắc về một nhà văn trẻ, một con người tài hoa, một nhân cách lớn, dày dặn kinh nghiệm trên biển. “Ông già và biển cả” là sự cô đúc tuyệt vời của một tài năng nghệ thuật văn chương, một người nghệ sĩ suốt đời phấn đấu vì sự phát triển của nhân loại.
Trong tác phẩm này, nhà văn đã bộc lộ đầy đủ về thế giới quan, nhân sinh quan, con người và khả năng hữu hạn của nó. Tác phẩm không đơn thuần là chuyện săn bắt cá, chuyện “ông già” và “ biển cả”. Cuộc săn bắt của lão Santiago là ẩn dụ về cuộc hành trình đầy gian khổ của con người, mơ ước chinh phục đỉnh cao của vinh quang, thực hiện khát vọng lớn lao của một con người. Vì ý nghĩa đó, tác phẩm đã mang lại nhiều giá trị nhân văn tốt đẹp, là bài học giáo dục sâu sắc và trở thành một trong những tác phẩm chính thống được đưa vào chương trình giảng dạy ở nhà trường phổ thông và là đề tài nghiên cứu khoa học ở các trường Đại học.
Việc tìm hiểu về tác phẩm giúp chúng ta có cách tiếp cận tác phẩm theo một hướng nhìn mới, đồng thời hiểu rõ hơn giá trị nhân văn sâu sắc mà tác phẩm muốn gửi gắm đến độc giả. Đây là kiệt tác bậc nhất trong sự nghiệp sáng tác của Hemingway. Viết năm 1952 và được trao tặng giải thưởng Noben năm 1954. Ngay từ khi ra đời tác phẩm đã được bạn đọc trên toàn thế giới quan tâm và yêu mến. Đây là cuốn tiểu thuyết có dung lượng tương đối ngắn, toàn bộ tác phẩm chỉ khoảng 27000 từ song đã tái hiện được đầy đủ cuộc đời và số phận của một con người.
Mỗi một tác phẩm nghệ thuật được ra đời, nó là đứa con tinh thần của nhà văn. Trong đó, hàm chứa một tư tưởng, quan niệm, triết lí, bài học về nhân sinh sâu sắc. Đây cũng là yếu tố tạo nên sự khác biệt trong phong cách nghệ thuật không giống ai ở các nhà văn cho dù cùng thời hay không cùng thế kỉ. Vì vậy, từ cổ chí kim thật khó để tìm thấy một Nam Cao thứ hai với cái nhìn nhân đạo về người nông dân, ông không chỉ miêu tả nỗi thống khổ của họ mà ông còn lên tiếng bênh vực, ca ngợi phẩm chất tốt đẹp trong tâm hồn của họ. Viết về người nông dân, Nam Cao không chỉ xây dựng hình tượng đẹp về người nông dân mà ông còn đưa ra quan điểm nghệ thuật riêng cho bản thân mình và các văn nghệ sĩ nói chung. Đến với văn học Mỹ, bạn đọc bắt gặp một Hemingway với nguyên lí “tảng băng trôi” độc nhất vô nhị trong lịch sử văn học nhân loại. Cứ bảy phần tám của nó chìm cho một phần nổi. Nguyên lí “tảng băng trôi” là một trong những vấn đề trung tâm của tác phẩm, là yếu tố tạo nên phong cách nghệ thuật Hemingway, nó chi phối toàn bộ sáng tác của ông và Ông già và biển cả là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật này.
Đọc tiếp: Đặc sắc ngôn từ nghệ thuật trong Ông già và biển cả phần 2
