Cái vô thức và ý thức của nhân vật Lennie trong tác phẩm “Của chuột và người”.
Lennie – con người của những cái vô thức
Tính thỏa mãn nhu cầu
Mở đầu tác phẩm là hình ảnh hai anh dân cày Lennie và George đang trên đường đi đến trang trại mới, nơi mà họ xin vào làm việc. Lennie hiện lên với hình ảnh: “cao lớn, mặt mũi kỳ dị, mắt to nhợt nhạt, vai u thịt bắp. Nó bước nặng nề lê chân như con gấu. Tay nó cứng nhắc, buông thõng xuống thân mình”. Ngay ở phần miêu tả chi tiết nhân vật, tác giả đã dùng những từ ngữ, những hình ảnh gợi lên trong ta cảm giác như trước mắt mình hiện ra một con vật. Trên cuộc hành trình đi tìm trang trại ấy, đến lúc nghỉ ngơi là lúc nhu cầu cá nhân của Lennie tăng lên cao. Anh ta khát nước. Anh ta cần uống nước. Chỉ chực chờ tới lúc này, anh ta “buông phịch bó mền ra, nhào sấp xuống sông để uống. Nó uống từng ngụm lớn, thở phì phì trong nước như ngựa”. Và đến bữa ăn, anh ta lộ rõ sự thèm muốn được đổi món, được ăn thứ ngon lành hơn. Hai thời điểm thử thách tính bản năng của nhân vật được tác giả đưa ra rất rõ ràng: lúc đói và lúc khát. Đây là hai thời điểm vô cùng dễ dàng để chúng ta có thể nhận ra bản chất của một con người, xem liệu anh ta là kiểu người lý trí hay bản năng. Nhưng thật tiếc, Lennie khờ khạo là người bản năng, anh ta cứ thản nhiên ăn uống, thản nhiên thỏa mãn nhu cầu tính dục của mình mà chẳng mảy may nề hà đến người bạn đồng hành bên cạnh – George. Chỉ đến khi anh ta đã uống được một chút nước thì mới quay sang hỏi xem bạn của mình có cần nước không. Tiếp theo, anh ta tự thỏa mãn dục tính (nhu cầu uống nước) của mình mà không hề quan tâm xem nước ở cái hồ đó là nước như thế nào, đến nỗi George phải gắt lên: “mày không nên uống nước đọng…ngữ mày lúc khát, nước cống cũng uống”.
Ở Lennie, chỉ có hai trạng thái xảy ra, đó là sợ hãi và thỏa mãn – bản năng chính của mỗi con người. Bên cạnh việc thỏa mãn về tính dục thì anh ta cũng có nhu cầu thỏa mãn về tinh thần. Lennie rất thích vuốt ve những con vật nhỏ, mềm mại, ấy nhưng anh ta chẳng hề có khả năng chọn lọc cái giống loài “nhỏ bé, mềm mại ấy”. Anh ta có thể thỏa mãn sở thích ngay cả bằng xác một con chuột chết, khi bị George bắt gặp và vứt con chuột ấy đi thì anh ta lại bí mật nhặt lại, vuốt ve con chuột chết đến mức làm con vật “sình thối và nhễu ra”. Hay đối với con chó trong đàn của Slim, anh ta cũng vuốt ve âu yếm nhưng do không khống chế được sức mạnh của mình mà vô tình làm con vật chết.
Ước mơ của Lennie là có một trang trại riêng cùng George, nuôi những con thỏ vì “thỏ lớn hơn chuột mà lại không dễ chết như chuột”. Một người bị lấy đi sự tinh nhanh, lấy đi sự sắc sảo nhưng lại được ưu ái bởi sức mạnh của bản thân. Anh ta khỏe đến nỗi có thể vô tình giết chết bất kì con vật nào chỉ vì vuốt ve nó quá nhiều: bóp chết con chuột, vô tình giết con chó, vô tình giết vợ Curley.
Tính tự vệ
Lennie khờ khạo, suốt đời nghe theo sự dặn dò của George. Thế nhưng, anh ta cũng có tính tự vệ. Tính tự vệ ở Lennie có thể coi là một loại “bản năng”, vì đến cuối cùng, vì không kiểm soát được bản thân và tính tự vệ ấy mà Lennie đã vô tình “giết” nhưng thứ mang lại sự thỏa mãn về tinh thần cho anh: con chuột, con chó con,… Khi bị Curley đánh, anh ta đã tự vệ bằng cách “bóp nát” tay của Curley trước con mắt ngạc nhiên của nhiều người. Tiếp nữa, bởi vì sợ hãi trước việc cô ả vợ của Curley cứ kêu lên khi Lennie vuốt tóc mà anh ta đã vô tình “bẻ gẫy cổ” cô vợ. Chính sự tự vệ ngờ nghệch này đã đẩy anh nông dân khù khờ vào cái chết được đưa đến bởi chính người bạn thân của anh ta: George.
Đọc tiếp: Cái vô thức và ý thức trong Của chuột và người phần 3
