Quy luật phân bố của đại dương và lục địa trên Trái Đất
Kết quả nghiên cứu cho thấy sự phân bố các lục địa và đại dương trên Trái Đất có một số quy luật:
- Phần lớn diện tích các lục địa nằm ở Bắc bán cầu (diện tích lục địa là 39,4% đại dương là 61,6%), phần lớn diện tích đại dương nằm ở bán cầu Nam (81% diện tích là nước, 19% là đất nổi). Vì vậy, bán cầu Nam được xem là bán cầu đại dương còn bán cầu Bắc được xem là bán cầu lục địa
- Các đại dương và lục địa theo vị trí của chúng có tính chất tương phản (có sự phân bố đối xứng nhau qua tâm Trái Đất, hoặc có tính đối chân ngược nhau, nghĩa là nếu ở phía bên này là biển thì phía bên kia đối xứng qua tâm là lục địa). Ví dụ: châu Phi và châu Âu với Thái Bình Dương, lục địa Nam Cực và Bắc Băng Dương, lục địa Bắc Mĩ với Ấn Độ Dương, các lục địa miền Bắc tươn g phản với các đại dương miền Nam (ranh giới của nó là đường nối liền các đuôi phía nam của châu Phi, châu Úc và châu Nam Mỹ)... Nếu lăn một quả Địa Cầu trên mặt bàn thì khi đình quả cầu trùng với đại dương, điểm chạm mặt bàn 19 trong 20 trường hợp là điểm trên đất nổi.
- Tất cả các lục địa, trừ Châu Nam Cực nhóm thành từng đôii một (theo hướng kinh tuyến nhưng lục địa phía Nam không phải đoạn kéo dài của lục địa phía Bắc): Bắc Mĩ với Nam Mỹ, châu Âu với châu Phi, châu Á với châu Úc. Mỗi đôi tạo thành một “tia đại lục” và mọi tia đều chụm lại ở cực Bắc tạo thành một ngôi sao lục địa.
- Hầu hết các lục địa đều có hình tam giác quay mũi nhọn về phía nam. Dạng hình trái lê (có 3 góc) là đặc tính của Châu Nam Cực.
- Đường bờ một số lục địa có hình dạng lồi lõm khớp với nhau. Chẳng hạn, bờ Tây của lục địa Phi với bờ Đông của lục địa Nam Mỹ, bờ Đông Nam của lục địa Á – Âu với các đảo ở Tây Nam Thái Bình Dương…
- Các dạng địa hình kéo dài theo kinh tuyến thường có dạng chữ S (các dãy núi dọc bờ Tây châu Mĩ) dải núi ngầm trong Đại Tây Dương, dải quần đảo và bờ biển phía đông châu Á...).
(Nguồn: Những quy luật địa lý chung của Trái Đất – XV. Kalexnik, NXB Khoa học – Kĩ thuật, 1973)
