Quan niệm nghệ thuật về nhân vật của văn học lãng mạn phương Tây thế kỉ XIX thông qua phân tích nhân vật Hernani trong vở kịch cùng tên của Victor Hugo
Victor Hugo - đại văn hào người Pháp, người được mệnh danh là “cây bút chủ nghĩa lãng mạn vĩ đại nhất mọi thời đại” đã để lại cho kho tàng văn học Pháp nói riêng và kho tàng văn học thế giới nói chung một lượng tác phẩm nghệ thuật khổng lồ mang giá trị tư tưởng sâu sắc. Với quan điểm rõ ràng ngay từ thời niên thiếu “Hoặc là trở thành Chateaubriand hoặc không gì cả!”, Victor Hugo đã thể hiện ý chí cũng như niềm yêu thích của ông đối với trào lưu văn học lãng mạn. Suốt cuộc đời hoạt động chính trị, sáng tác văn chương, Victor Hugo đã để lại cho kho tàng văn học thế giới những tác phẩm thuộc chủ nghĩa lãng mạn kinh điển nhất mọi thời đại như “Thằng gù nhà thờ đức bà”, “Thằng cười”, “Ngày cuối cùng của một tử tù”,…. Thế nhưng, “Hernani” được xem là vở kịch mang đặc trưng thời đại tiêu biểu cho ngòi bút Victor Hugo, là mẫu mực cho chủ nghĩa văn học lãng mạn.
Trong một nghiên cứu quy nạp về một nhân vật kịch, có một số quy tắc giải thích nhất định cần được quan sát, trong đó những điều sau đây là rõ ràng và bắt buộc nhất. Đầu tiên, phải có sự thống nhất hữu cơ. Từ các hành động, lời nói từ tất cả các chi tiết cụ thể về hành vi và ảnh hưởng của nhân vật và từ thái độ của các nhân vật khác đối với nhân vật góp phần hình thành nên một nhân vật nhất định, duy nhất, được thúc đẩy bởi ít nhất một ý tưởng đơn giản. Tiếp đó, để xây dựng nhân vật, tác giả phải diễn giải đầy đủ, giới thiệu tất cả các chi tiết, bằng chứng, dù trực tiếp hay gián tiếp. Ví dụ, nhân vật của Hamlet được tiết lộ cho chúng ta không chỉ bởi những gì anh ta làm hoặc thậm chí không làm được, mà còn bởi thái độ của các nhân vật kịch khác đối với Dane. Trong L 'Avare, chúng ta đã biết một số khía cạnh về tính cách của kẻ khốn nạn thông qua bằng chứng gián tiếp về những đứa trẻ và những người hầu của hắn; ví dụ, khi một trong những người sau thông báo cho Harpagon hám lợi về việc anh ta được hàng xóm coi như thế nào. Hơn nữa, bằng chứng gián tiếp đôi khi được nhấn mạnh bằng các yếu tố nhân vật hoặc sự tương phản về tính cách, như có thể thấy trong trường hợp của các nhân vật như Portia và Nerissa, Antigone và Ismene, hoặc Hernani và Don Carlos. Một lần nữa, lĩnh vực này có thể được mở rộng hơn nữa để thu hút các nhóm nhân vật, chẳng hạn như một nhóm sống ngoài vòng pháp luật, một nhóm âm mưu hoặc một nhóm những người yêu nước. Tất cả các phương pháp thu thập bằng chứng khác nhau này có thể được sử dụng để đạt được sự đánh giá công bằng và cách giải thích đầy đủ về một nhân vật chính kịch cá nhân. Vì vậy, nhân vật đầu tiên trong Hernani của Victor Hugo được nghiên cứu và giải thích là chính anh hùng.
Hernani không phải là mộn nhân vật trừu tượng, một loại đơn thuần; anh ta là một cá nhân cụ thể, có những đam mê và cảm xúc mâu thuẫn khác nhau và được thúc đẩy bởi sự phức tạp của các động cơ dẫn đến hành động. Chúng ta có thể thấy được thông tin chắc chắn về tiểu sử, con người thậm chí là nghề nghiệp hiện tại cũng như môi trường xung quanh của anh ấy. Khi một đứa trẻ, anh ta đi chân trần trong rừng, và khi còn là một đứa trẻ đã tuyên thệ trả thù cho cha mình, người đã bị xử tử trên đoạn đầu đài bởi cha của Don Carlos. Tên cướp trẻ để râu, vẻ ngoài kiêu kỳ, mặc một chiếc áo choàng lớn, đội mũ và đeo bằng da, mang theo một thanh kiếm, dao găm và sừng, và thay đổi trang phục của mình cho phù hợp với thời điểm. Anh ta nghèo, chẳng có gì khác ngoài không khí, ánh sáng ban ngày, nước và lí tưởng sống của mình. Hernani sống giữa những kẻ ngoài vòng pháp luật trên núi, ngủ trong cỏ, uống rượu trên núi cảm nhận mọi thứ bằng các giác quan: mắt, giọng nói, bước đi, âm thanh, và khi nghe, những quả bóng rít bên tai anh ta, "Xã hội đã lưu đày anh ta thành một kẻ ẩn dật." Anh ta được gọi là một đối tượng nổi loạn và bị nhà vua, người mà anh ta đang đối đầu phát lệnh cấm. Người thanh niên lưu vong cảm thấy rằng nhiệm vụ cấp thiết của anh ta là trả thù cho cha mình, và bằng cách giết chết nhà vua, anh ta đã dấn thân vào chính nghĩa. Để thực hiện mục đích của mình, Hernani giả dạng một tên cướp cũng giống như Hamlet giả dạng Fiesco điên loạn. Mặc dù ở trong lớp ngụy trang này, anh ta không trở nên thô tục mà vẫn là một người vĩ đại bởi bên trong anh ta vẫn là cả mục đích sống, lí tưởng sống cao đẹp.
Tuy nhiên, bởi vì mối thù giết cha, Hernani đương nhiên đi vào xung đột với kẻ cầm đầu vương quốc. Kết quả của cuộc xung đột kịch tính này, chúng ta bị thúc đẩy bởi những động cơ nhất thiết là mâu thuẫn và thể hiện nhiều giai đoạn rõ ràng không nhất quán giữa nhân vật thực và nhân vật giả định của anh ta. Trong hai vai kẻ cướp và chúa tể của mình, anh ta trải qua cuộc xung đột giữa tình yêu và nghĩa vụ, bị theo đuổi bởi một nỗi buồn sâu sắc, u sầu, bi quan, không có mục đích, trống rỗng, châm biếm, không tin tưởng, ghen tị, hận thù, trả thù, đồng lòng bốc đồng, hào hiệp, sở hữu ý thức cao về danh dự, anh hùng những cũng là người thủy chung với tình yêu, đa cảm, thơ mộng. Anh ta cũng là một người đàn ông trong đêm, một kẻ lang thang trên mặt đất. Nói một cách dễ hiểu, Hernani là một anh hùng lãng mạn, hóa thân bởi nhân vật kép của anh ta là chúa tể và tên cướp, những cảm xúc, đam mê, khát vọng, nghi ngờ và cuộc nổi dậy của người đàn ông với những tâm lí phức tạp.
Đọc tiếp: Quan niệm nghệ thuật về nhân vật của văn học lãng mạn phương Tây phần 4
